✅ Thước lỗ ban là loại thước được một người thợ mộc nổi tiếng của nước Lỗ (nay là tỉnh Sơn Đông – Trung Quốc) sống vào thời Xuân Thu (770-476 trước Công Nguyên) đã chế tạo ra chiếc thước có đánh dấu các mốc kích thước đẹp – xấu để thuận tiện trong việc đo đạc xây dựng. Thường được người Việt Nam và Trung Quốc sử dụng trong xây dựng với niềm tin tâm linh rất lớn. Trên loại thước này có chia kích thước thông thường ứng với các cung tốt, xấu tương ứng trong thước lỗ ban giúp người sử dụng biết được kích thước nào nên dùng, kích thước nào nên tránh.
✅ Thước được phân chia thành các cung lớn (tốt hoặc xấu). Trong mỗi cung lớn này lại chia thành các cung nhỏ thể hiện chi tiết tốt hoặc xấu về việc gì. Màu đỏ trên thước lỗ ban biểu thị cho các cung tốt nên dùng, màu đen biểu thị cho các cung xấu nên tránh.

✅ Có 3 loại thước lỗ ban phổ biến:

• Thước lỗ ban 52.2cm: Dùng để đo khối rỗng, các khoảng thông thủy hay còn gọi là “lọt sáng”, “lọt lòng”, “lọt gió” trong nhà như: ô cửa sổ, ô thoáng, cửa chính, cửa sổ, giếng trời…
• Thước lỗ ban 42.9cm: Dùng để đo khối đặc, các chi tiết xây dựng cũng như đồ nội thất trong nhà như: kích thước phủ bì khối nhà, bệ, bếp, bậc, giường, tủ…
• Thước lỗ ban 38.8cm: Dùng để đo phần âm trạch như: mộ phần, mồ mả, bàn thờ, tiểu quách…

✅ Mỗi loại thước lỗ ban được dùng để đo các phần khác nhau trong một công trình. Trước khi đo, chúng ta cần nắm rõ ý nghĩa và cách sử dụng từng loại thước để có thể chọn được kích thước phù hợp.

✅ Một số kích thước thường được chọn số lỗ ban phổ biến trong công trình:

• Chiều cao và rộng lọt lòng trong của cửa đi.
• Chiều rộng, chiều cao tính từ nền nhà lên mặt hoàn thiện của: kệ bếp, bàn thờ và các vị trí tâm linh khác.

🍀 Theo một số tài liệu, thước lỗ ban được thiết kế dựa trên các phương pháp tính toán chỉ số phù hợp cơ thể (như thước tầm của thợ cả Việt Nam xưa) kết hợp với các pháp luận trong kinh dịch cổ của người Trung Quốc để thuận tiện và nhanh chóng cho việc đo đạc của người xưa. Vì vậy, khi sử dụng thước lỗ ban chúng ta cần hiểu rõ nguồn gốc, ý nghĩa và cách dùng, tránh mang tâm lý mê tín quá mức, có thể gây ra sự tiêu cực và không phù hợp trong quá trình xây dựng.