Louis Isadore Kahn (1901 – 1974) là kiến trúc sư người Mỹ, gốc Do Thái Estonia. Năm 1905, theo gia đình di cư sang Mỹ (do cha ông lo sợ tái nhập ngũ) và định cư tại Philadelphia. Lớn lên ông theo học khoa Kiến trúc Trường Đại học Tổng hợp Pennsylvania (Philadelphia). Sau khi tốt nghiệp, ông làm việc tại một số văn phòng thiết kế. Khoảng những năm 1928 – 1929, ông sang châu Âu du lịch và học tập. Sau đó, Louis Kahn cùng với một số người thành lập văn phòng thiết kế đồng thời đảm nhận công việc Giáo sư Khoa Kiến trúc Trường Đại học Yale (New Haven, Connecticut, Hoa Kỳ). Năm 1971 ông nhận giải thưởng Vàng của Hiệp hội Kiến trúc sư Mỹ và năm 1972 nhận Giải thưởng Vàng của Hội Kiến trúc sư Hoàng gia Anh.
Từ năm 1950, vai trò của Louis Kahn trở nên nổi bật sau khi ông thiết kế mở rộng công trình Bảo tàng Mỹ thuật – Trường Đại học Yale.
Cùng với Frank Lloyd Wright, Louis Kahn được xem là kiến trúc sư quan trọng nhất của Mỹ kể từ khi nước Mỹ thành lập. Ảnh hưởng của Kahn đến từ những thiết kế của ông, nhưng điểm nổi bật nhất chính là tư tưởng và triết học kiến trúc.
Những năm 1950 – 1960, khi mà nền kiến trúc hiện đại đã đi đến cuối trào, mọi người khát khao một phương hướng và một phương pháp mới, thì chính lúc đó Kahn đã xuất hiện. Ông đề ra một loạt các quan niệm, trả lời được những vấn đề mà mọi người quan tâm. Ông được ngợi ca là “Nhà tư tưởng kiến trúc”, “Nhà triết học kiến trúc”. Kahn không viết ra những công trình lý luận một cách hệ thống, mà phần nhiều tư tưởng của ông thể hiện qua những bài diễn văn, những cuộc nói chuyện.
Xuất phát điểm trong Triết học kiến trúc của Kahn là câu hỏi: “Tòa nhà này muốn trở thành cái gì? “ (What does the building want to be?). Ông thường nói: “một đóa hoa hồng phải trở thành một đóa hoa hồng” (A rose wants to be a rose), và cho rằng mọi sự vật đều có một “ý chí sinh tồn” (Existence will), Ý chí sinh tồn quyết định đặc tính tự nhiên của mọi vật (Existence will determiness the very nature of things).
Kahn nhấn mạnh: Người kiến trúc sư khi làm thiết kế, phải nhận thức được việc “Đưa tư tưởng trở về điểm khởi nguồn”, nghĩa là phải hiểu thấu được “ý chí sinh tồn” của cái mình đang thiết kế.
Louis Kahn cho rằng: “Không phải tất cả các công trình đều được xem là kiến trúc” (All Building is not Architecture). Bản thân kiến trúc không có hình hài thực, chỉ có nghệ thuật kiến trúc là hữu hình. Theo Kahn, “Tác phẩm nghệ thuật kiến trúc là quà tặng hiến dâng cho Thần nghệ thuật kiến trúc”.
Kahn giải thích: “Nghệ thuật kiến trúc là sản phẩm cần thiết và cũng là kết quả của nhu cầu kết hợp với sự vui chơi sảng khoái. Nghệ thuật kiến trúc là linh cảm và là sản phẩm của việc muốn biểu đạt cái tồn tại”.
Kahn được xem là bậc thầy sử dụng ánh sáng trong kiến trúc. Kahn triết lý: “To design Spaces to design Light” – “Thiết kế không gian (khoảng trống) để thiết kế nên ánh sáng”. Ông nhấn mạnh tầm quan trọng của chiếu sáng tự nhiên, cho rằng chiếu sáng tự nhiên là duy nhất có tình cảm, có khả năng tạo cho chúng ta sự tiếp xúc với sự vĩnh cửu. Ánh sáng tự nhiên chính là ánh sáng duy nhất có thể khiến cho kiến trúc trở thành nghệ thuật kiến trúc.
Quan điểm kiến trúc của Louis Kahn chủ yếu dựa trên các tư tưởng của các nhà triết học Đức Authur Schopenhaur (1788-1860) và E.Husserl (1859-1938). Hai ông này có nhiều luận điểm về “Vật chất tự tồn tại”, “Ý chí sinh tồn” và phát kiến ra “Hiện tượng học” cũng như chủ trương “trở về với bản chất”.
Nếu Le Corbusier coi trọng công năng thì Kahn coi trọng tự nhiên, chủ trương học tập tự nhiên. Nhưng Kahn không bác bỏ chủ nghĩa công năng, mà ông đứng trên quan điểm “triết học ý chí” và “triết học hiện tượng học” để từ đó chuyển hướng đi của kiến trúc hiện đại. Chính vì sự tôn trọng chủ nghĩa nhân bản của Kahn mà ông được tôn trọng. Do kiến thức uyên thâm về kiến trúc của ông, mọi người gọi ông là “Nhà thi triết kiến trúc”.
Các tác phẩm kiến trúc nổi tiếng của Kahn do chứa đựng những tư tưởng triết học sâu sắc, đều trở thành những kiệt tác của kiến trúc thế kỷ XX.
Ngày 17 tháng 3 năm 1974, trên đường từ Ấn Độ trở về Mỹ, Louis Kahn đột ngột mất tại nhà ga xe lửa New York vì bệnh tim, lúc đó ông 73 tuổi.
Theo một điều tra năm 1980, đối với người dân Mỹ, trong các kiến trúc sư nổi tiếng thế giới, Kahn được xếp thứ hai chỉ đứng sau Le Corbusier.
Sinh ra với sứ mệnh: “Lay động giác quan – Nâng tầm sống Việt”
Kiến trúc Giác Quan – ArcSens luôn sát cánh cùng bạn trên hành trình xây dựng nên ngôi nhà mơ ước. Bằng việc áp dụng công nghệ tiên tiến nhất vào quy trình thiết kế, chúng tôi tự hào mang đến những sản phẩm kiến trúc và dịch vụ tốt nhất, vượt trên cả sự mong đợi của bạn.
NHỮNG CÔNG TRÌNH NỔI BẬT:
- Tòa nhà Trung tâm Y học Richards (Richards Medical Research Building) -1964.
- Viện nghiên cứu sinh học Salk ở La Jolla (Salk Institute of Biology Research) – 1965
- Bảo tàng Nghệ thuật Kimbell ở Fort Worth (Kimbell Art Museum) – 1972.
- Trung tâm Nghệ thuật và Nghiên cứu Anh Quốc ở Đại học Yale (Yale Center for British Art) – 1974
- Học viện Quản lý Ấn Độ ở Ahmedabad, Ấn Độ (Indian Institute of Management)- 1974
- Tòa nhà Quốc hội ở Dacca, Bangladesh (Sher-E-Bangla Nagar – National, Capital) – 1974.
